شکرک زدن یا رُس بستن عسل :

شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد مدتی بعد از خریداری عسل متوجه تغییراتی در آن شده باشید ، بله منظور شکرک ایجاد شده در عسل می باشد ، خب چرا این اتفاق می افتد و آیا این عسل با وجود شکرک زدن قابل استفاده می باشد یا نه ، در این مقاله می خواهیم به طور کامل به این موضوع بپردازیم .

برای خرید عسل رس بسته کلیک کنید

عمل رُس بستن یا شکرک زدن و یا کریستالیزه شدن عسل یکی از عوامل طبیعی به شمار می رود که همین موضوع در نظر عوام برعکس و شکرک  عسل را دلیل بر بی کیفیت بودن و یا خراب شدن عسل می دانند ، همین امر موجب اختلاف بین کندودار و خریدار نیز شده ، و با وجود استدلال های فراوان از سوی کندودار بازهم عده ای شکرک زدن عسل را همچنان دلیل تقلبی بودن آن می دانند .

در واقع به طور علمی زمانی که زنبورهای کارگر در حال جمع آوری شهد گل ها و گیاهان هستند شهد با بزاق دهان زنبور و آنزیم های آن مخلوط شده و باعث غلیظ تر شدن آن شهد می شود ، آنزیم های اضافه شده به شهد با تبدیل قندهایی مانند ساکاروز که حلال پذیری کمتری نسبت به فروکتوز و گلوکز در آب دارند تبدیل می شوند که همین امر سبب میشود محصولی قوی تر به نام عسل توسط زنبور تولید شود ، حالا در اینجا مشخص می شود دلیل اصلی شکرک زدن عسل چیست ، در واقع فعل و انفعالات تولید عسل توسط زنبور کارگر، اشباع از قند و محلولی ناپایدار می باشد که همین موضوع باعث می شود وقتی در شرایط مساعد قرار گیرد عسل شکرک بزند و یا رُس ببندد .

پس تا این جا متوجه شدیم که عسل طبیعی زمانی که خارج از کندو باشد محلولی اشباع و نا پایدار می باشد و کافیست در شرایطی مناسب قرار گیرد که عمل شکرک زدن نیز به آن اضافه می گردد ، اگر چه شکرک  عسل نیز بستگی به گیاه تغذیه شده توسط زنبور و برداشت عسل دارد و همین امر می تواند تاخیر ماه و یا سال را در به وجود آمدن رُس بستن و یا شکرک  را داشته باشد .

آیا شکرک زدن دلیل بر طبیعی بودن عسل می باشد ؟
در اینجا این سوال پیش می آید که آیا شکرک زدن عسل دلیل خالص و طبیعی بودن آن دارد ، باید بگوییم نه در واقع نمی توان به طور یقین عامل رُس بستن و یا شکرک زدن عسل را بگذاریم پای طبیعی و ارگانیک بودن آن محصول ، زیرا حتی اگر زنبور از طریق شکر و یا گلوکز نیز تغذیه کند باز هم این احتمال وجود دارد که محصول شکرک بزند پس به طور قطع نمی توان شکرک زدن عسل را علت اصلی طبیعی و یا تقلبی بودن محصول دانست .

بافت و نوع شکرک زدن چگونه است :
در واقع بافت شکرک بیشتر از همه بستگی به منبع تغذیه زنبور کارگر و شهد استفاده شده دارد ، از عوامل مهم می توان به میزان رطوبت عسل ، گلوکز و همین طور شرایط نگهداری آن مثل گرده و موم اشاره کرد ، بهتر است بگوییم که بافت شکرک  عسل یا همان رُس بستن می تواند هم حالت نرم و خامه طور باشد و هم مانند دانه های ریز کریستالی شکل پدید آیند که باز هم در این صورت نمی توان به طور دقیق تشخیص داد محصول تقلبی و یا طبیعی می باشد .

موارد ایجاد شکرک زدن :

در کل می توان علل شکرک زدن عسل را به یک سری عوامل ربط داد از جمله :

۱ _ دما :
دمای تقریبی داخل کندو برای نگهداری عسل حدودا ۳۵ درجه می باشد که دمایی پایدار محسوب می شود ، در واقع زمانی که عسل در دمایی پایین تر از ۱۴ درجه سانتی گراد قرار می گیرد به طور معمول و آهسته شروع به شکرک زدن می کند که در این دما چسبندگی عسل از بین رفته و مواد بیرونی و خارجی آن شروع به رُس بستن می کند ، در واقع یکی از دلایلی که محصول عسل‌ در زمستان شکرک می‌ زند همین می باشد ، البته باید ذکر کرد که این بدان آن معنا نیست که اگر محصول در دمای پایین ‌تر از ۱۴ درجه نگهداری شود شکرک می‌زند ، بلکه عامل اصلی پایین بودن دما ، یکی از عواملی می باشد که شکرک  عسل را تسریع می بخشد .

۲ _ رطوبت :
یکی از مهم ترین عوامل در روند شکرک زدن عسل مقدار رطوبت موجود در عسل می باشد ، ایجاد کریستال های ریز یا همان شکرک زدن در عسل وجود گلوکز می باشد که همین امر رابطه مستقیم با مقدار آب و رطوبت درون عسل دارد ، در واقع هرچه این مقدار رطوبت در عسل بیشتر باشد از آن طرف نیز میزان گلوکز بیشتر خواهد بود در نتیجه احتمال شکرک  عسل نیز بیشتر می باشد .

۳ _ تغذیه زنبور و نوع گیاه :
از جمله موارد حائز اهمیت در شکرک زدن عسل تغذیه زنبور کارگر و همچنین نوع گیاه و یا گیاهانی می باشد که زنبور جهت فراوری عسل از آن تغذیه کرده است ،یکی از دلایل و احتمال شکرک زدن میزان گلوکز موجود در عسل می باشد که هر چه این میزان بیشتر باشد تاثیر آن نیز بیشتر می باشد ، میزان گلوکز در گیاهان نیز متفاوت می باشد ، گیاهانی همچون آفتابگردان ، پنبه و کلزا دارای گلوکز بیشتری نسبت به گیاهی مانند اقاقیا را دارا می باشند به همین دلیل نیز شکرک زدن در نوع گیاهی که زنبور از آن در تولید عسل تغذیه می کنند متفاوت می باشد .

۴ _ اجسام و مواد خارجی:
معمولا در عسل های خام و یا در واقع عسل هایی که حرارت ندیده اند ذرات معلقی از موم و گرده گل وجود دارد که ممکن است به هنگام فراوری عسل توسط زنبور به بدن زنبور کارگر چسبیده باشد که این ذرات همانند هسته بلور و کریستالیزه عمل کرده و باعث شکرک زدن عسل می شود .

شکرک زدن عسل را چگونه بر طرف کنیم :

به محض مشاهده شکرک  عسل خریداری شما می توانید با یک ترفند ساده عسل را به حالت اول و شفاف درآورید به این صورت که کافیست ظرف عسل شکرک زده را در مقداری آب گرم با ۴۰ درجه سانتیگراد قرار داده و اجازه دهید تا عسل به حالت مایع درآید سپس عسل را خارج کرده در اینجا مشاهده می کنید که شکرک آن کاملا از بین رفته است ، باید توجه داشت که هرگز عسل را به صورت مستقیم و با دمای بالا نباید حرارت داد ، زیرا در این صورت آنزیم های مفید موجود در عسل از بین می رود .

چرا عسل‌ تولید شده در کارخانه شکرک نمی‌زند؟
شاید این سوال پیش بیاید که دلیل شکرک نزدن عسل های تولید شده در کارخانه چیست ، به طور معمول در کارخانه های فراوری عسل به منظور جلوگیری از شکرک  عسل و شفاف ماندن آن همچنین جلوه زیباتر محصول ، آن را حرارت می‌ دهند که همین امر موجب می شود آنزیم هایی که موجب شکرک عسل می شوند از بین رفته و یا کاهش یابد ، گر چه این عمل باعث مشتری پسندی محصول می شود اما در نهایت بسیاری از آنزیم های مفید آن نیز از بین می رود .