کربن اکتیو (فعال) چیست؟ موارد مصرف و کاربردهای آن

کربن اکتیو یا همان زغال فعال و زغال اکتیو یکی از پرکاربردترین مدل های کربن است که در صنایع مختلف حضور پر رنگی دارد. ظاهر این کربن دارای حفره های کوچک با حجم کم است، به همین دلیل امکان جذب و واکنش های شیمیایی را دارد که به چنین خاصیتی اسفنج مولکولی میگویند. این ترکیب شیمیایی از چوب و دیگر منابع گیاهی ساخته می شود و امکان جذب مولکول های بسیار کوچک را دارد.

در واقع کربن فعال بر خلاف داشتن حجم بسیار کم، مساحت سطح بالایی دارد و به عنوان یک ترکیب شیمیایی بی نظیر به خوبی می تواند پیوند بسیار قوی و غیر قابل شکستن را ایجاد کند.

نحوه فعال شدن کربن به گونه ای است که طی فشارهای کنترل شده به حالت فعال در می آید و بعد از اصلاحات فیزیکی به صورت متخلخل ظاهر می شود، طوری که منافذ بسیار ریزی داخل ساختار آن مشاهده می کنید.

زغال فعال با خاصیت های متنوع به نام پادزهر جهانی شناخته می‌شود که دارای ارزش فوق‌العاده‌ای است و با مزایای بسیار در صنایع مختلف از جمله دستگاه تصفیه هوا و سفید کننده های دندان استفاده می شود.

کربن فعال یا کربن اکتیو چیست؟

این ماده شیمیایی قدمت بسیاری دارد و کشف آن به تاریخچه ذوب مس و برنز برمیگردد. برای تولید آن باید از زغال سنگ سخت و با کیفیت عالی استفاده شود تا کاربردهای متنوعی در زمینه تصفیه هوا و آب و دیگر متریال ها داشته باشید. در مصر باستان، یونان و آمریکای لاتین از این ماده برای خواص دارویی بسیار استفاده می شود و در گذشته مصریان زغال چوب گیاهی را برای رفع مشکلات روده پیشنهاد می دادند. امروزه از این ماده نیز در زمینه های پزشکی استفاده‌های بسیاری می شود.

زغال فعال به عنوان یکی از مهم ترین مواد شیمیایی صنعتی، مورد توجه بسیاری از پزشکان و محققان در قرن هجدهم قرار گرفت که از آن لحظه به بعد برای مصارف مختلفی استفاده شد و تحقیقات فراوانی روی آن صورت گرفت. کربن اکتیو در ظاهر مانند پودر سیاه رنگ است که از زغال استخوان، پوست نارگیل، خاک اره، ذغال سنگ نارس و … به دست می آید. این ماده در دمای بسیار پایینی تحت فشار بالا بدست می آید، زیرا در دمای بالا ساختار کربن تغییر پیدا می کند و منافذ آن بسیار کم می شود.

کاربردها

این ماده به دلیل ساختار بی نظیر در زمینه های مختلفی کاربرد دارد و به عنوان رایج ترین مواد شیمیایی در صنایع مختلف شناخته می شود. زیرا کاملاً در دسترس است و در کل جهان می توان این ترکیب را به دست آورد. در ادامه با کاربردهای مختلف کربن اکتیو آشنا می شوید:

تصفیه آب و هوا

یکی از مهمترین کاربردهای کربن زغال فعال، تصفیه آب و هوا است که به دلیل جذب و حذف آلاینده ها موجب تمیزی آب و هوا می شود. جالب است بدانید در جنگ جهانی دوم از این ترکیب در ساخت ماسک های سربازان استفاده می کردند که باعث از بین بردن بوی نامطبوع و تنفس بهتر سربازان شد. امروزه در فرایند تصفیه هوا از کربن فعال استفاده می کنند و این ترکیب شیمیایی در حذف کربن دی اکسید، گازهای مضر و ترکیبات آلی فعال بسیار خوب عمل می‌کند. در صنعت تصفیه آب نیز کربن فعال به حذف آلاینده های آب می پردازد و به عنوان فیلترمنحصر به فرد شناخته می شود، زیرا با حذف بو و طعم برخی فلزات سنگین کیفیت آب را افزایش می دهد.

کاربرد کربن فعال در صنایع غذایی

از این ترکیب برای رنگ بری قند و شکر استفاده های فراوانی می شود. همچنین در رنگ زدایی آب میوه ها کاربرد دارد و موجب افزایش طعم بهتر آنها می شود. معمولاً در صنایع غذایی از کیفیت بالای زغال سنگ استفاده می کنند که موجب حذف ترکیبات آلی می‌شود و به عنوان یک کنترل کننده بو و مزه قابل استفاده است.

تصفیه کننده طلا

از دیگر کاربردهای کربن اکتیو می توان به تصفیه طلا در روند بازیافت آن اشاره کرد. این ترکیب به خوبی سیانید را حذف میکند و در آخر با کمک محلول هایی همچون سدیم هیدروکسید و سانید از طلا جدا می شود.

کاربرد کربن فعال در صنعت کشاورزی

این ماده به دلیل قابلیت جذب بالا و قیمت مناسب در بخش های مختلف کشاورزی مانند آفت کش، افزودنی خوراک دام، جذب رنگدانه های رنگ قهوه از کنسانتره، انگور سفید  به عنوان یکی از مهم ترین مواد شیمیایی کشاورزی حضور پر رنگی دارد.

داروسازی

اگر کمی دقت کرده باشید در ترکیبات مختلفی همچون کرم های لایه بردار کربن اکتیو را دیده اید. همچنین ماسک هایی به نام بلک ماسک یا ماسک سیاه با ترکیب کربن فعال طراحی شده اند که از پوست در برابر آلودگی ها گرد و غبار محافظت می کنند. این دسته از محصولات در متعادل سازی چربی پوست تاثیر گذارند و به کاهش روغن اضافی پوست کمک شایانی می کنند. کسانی که از جوش و آکنه رنج می برند با استفاده از محصولات پوستی بر پایه کربن اکتیو می توانند وضعیت پوست خود را بهبود می یابند. علاوه براین، شامپوهای بر پایه زغال فعال موجب پاک کردن و از بین بردن گرد و غبارهای روی موی سر می شود.

از کجا کربن اکتیو بخریم؟

کربن اکتیو طی عملیات پردازش و افزایش سطح داخلی کربن تولید می شود که به دلیل داشتن کیفیت بالا در صنایع مختلف قابل استفاده است. قابلیت های آن نیز موجب شده است که کاربردهای فراوانی داشته باشد و در صورت تهیه با کیفیت ترین مدل آن بسیاری از صنایع برای خرید کربن فعال اشتیاق نشان می دهند. همچنین در فرآیند تصفیه آب و هوا توصیه می‌شود از کربن فعال با کیفیت استفاده شود تا مراحل جذب آلاینده ها و حذف مواد مضر به خوبی به پایان رسد.

جمع بندی

کربن اکتیو یا همان کربن فعال بدست آمده از فراوری چوب و ضایعات آن در بخش های مختلف پزشکی، تصفیه آب و گازها و داروسازی استفاده می شود که سطح جذب بالایی دارد و به خوبی می تواند به طور همزمان با چندین ماده ارتباط داشته باشد.